Patologia szyjki macicy
Aczkolwiek macica, składająca się z trzonu, cieśni i szyjki, stanowi anatomiczną i w zasadzie czynnościową całość, to jednak szyjka macicy odgrywa bodaj najważniejszą rolę w życiu kobiety.
W okresie fizjologicznego rozwoju, od najwcześniejszego dzieciństwa do czasu pełnej dojrzałości płciowej, szyjka spełnia niezmiennie czynność wrót zamykających skutecznie wyższe odcinki narządów rodnych kobiety, a więc jamę macicy i jajowody, jak również jamę otrzewnej przed czynnikami patogennymi.
Większość spraw zapalnych i nowotworowych toczy się zwykle wokół ujścia zewnętrznego; niekiedy czynniki chorobotwórcze przedostają się do kanału szyjki i wyżej, przede wszystkim w związku z patologią ciąży, porodu i połogu. Toteż w patologii ginekologicznej, szczególnie okresu dojrzałości i rozrodczego kobiety, większość spraw zapalnych, zajmujących ginekologa, to stany toczące się w szyjce macicy.
Procesy nieustannej odnowy i złuszczania, mające miejsce, fizjologicznie, w przebiegu cyklu, prowadzą niekiedy, w połączeniu z zachwianiem ilościowym bądź jakościowym równowagi hormonalnej, a dodatkowo w związku z zapaleniem, do powstania i rozwoju spraw rozrostowych, hiperplastycznych, następnie przedrakowych i w większości przypadków prawdopodobnie do powstania tzw. raka śródnabłonkowego, i w końcu raka inwazyjnego.
W przebiegu rozwijającej się ciąży brak części lub całej szyjki, jej uszkodzenia lub wreszcie niewydolność mogą prowadzić do zagrożenia i niewczesnego przerwania ciąży. Podczas porodu przeszkodę nie do pokonania dla jego samoistnego zakończenia mogą stanowić zbliznowacenia lub nieprawidłowe rozwieranie się i skracanie szyjki pochodzenia czynnościowego (najczęściej) bądź organicznego.
Wymieniam tylko najważniejsze przyczyny, które skłoniły mnie, po zapoznaniu się z monografią rumuńską ?Patologia szyjki macicy” do zajęcia się przetłumaczeniem jej, na gorącą prośbę Kol. T. Turcasa, na język polski.
Poza monografiami, omawiającymi najczęściej sprawy cytodiagnostyki lub raka szyjki macicy (Kawecka, Kern, Koss i Durfee, Sierebrow, Widy- -Wirski i wsp., K. Widy i wsp., Wielenga i Old i inni), nie spotkałem książki, w dostępnym mi piśmiennictwie światowym, omawiającej wszystkie zagadnienia odnoszące się do patologii szyjki macicy, zarówno poza ciążą, jak i u kobiety ciężarnej.
W monografii zostały omówione szczegółowo wszystkie zagadnienia związane z fizjopatologią tego odcinka macicy. W tekście autorzy umieścili liczne pozycje piśmiennictwa rumuńskiego, francuskiego, anglosaskiego, radzieckiego, a także polskiego.