Ostatnio dyskutuje się żywo, w związku z histogenezą raka szyjki, pro­blem tzw. komórki zapasowej (rezerwowej). Taka komórka pochodzenia mezodermalnego, leżąca na granicy między nabłonkiem szyjki i podścieliskiem, zachowuje dużą zdolność regeneracji i metaplazji, przypominając dzięki tym właściwościom komórkę mezenchymalną niezróżnicowaną, po­dobnego pochodzenia. Dzięki tym właściwościom niektórzy autorzy (Fluhmann, 1961; Song, 1964) przypisują jej główną rolę [...]

Nerwy macicy pochodzą ze splotu maciczno-pochwowego, który z kolei jest utworzony z gałązek odchodzących ze splotów miednicznych. W tych gałązkach nerwowych znajdują się także włókna przywspółczulne, odcho­dzące z nerwów krzyżowych. Wtórna droga unerwienia pochodzi z gałązek nerwowych odchodzących z nerwu brzuszno-płciowego (nervus abdominogenitalis), wzdłuż więzadła okrągłego, oraz ze splotu jajnikowego przez krezkę jajowodu. Gałąź główna [...]

Zarówno (i przede wszystkim) tętnice, jak i żyły macicy przechodzą szereg zmian, związanych z różnymi okresami fizjologicznymi, przez które przechodzi ustrój kobiety. U nieletnich gałązki tętnicze charakteryzują się dobrze rozwiniętą otoczką mięśniową; żyły natomiast mają ściankę cienką, z nielicznymi włóknami mięśniowymi. W czasie ciąży naczynia maciczne wykazują liczne zagięcia i zespolenia, szczególnie w obrębie przyczepu [...]

Oboczne naczynia żylne gromadzą się na granicy między śluzówką a mięśniówką, przechodzą przez mięśniówkę, zbierając po drodze jej krew, i wpadają do splotu żylnego, otaczającego mięsień macicy. Stąd krew żylna płynie w kierunku zwoju żylnego maciczno-pochwowego. Zwoje maciczno-pochwowe łączą się z dwiema grupami żył maciczno-pochwowych, z których jedne leżą przed moczowodami, inne poza nimi tworzą [...]

Przepływ krwi przez macicę jest zapewniony przede wszystkim przez tętnice maciczne. Odchodzą one od tętnic podbrzusznych bądź bezpośred­nio, bądź ze wspólnego pnia z tętnicą pępkową. Po przeniknięciu w głąb więzadła szerokiego, tętnica przebiega do granicy między trzonem i szyj­ką, gdzie tworzy łuk z uwypukleniem ku górze i na zewnątrz, dochodzi do boków macicy na wprost [...]

Błona śluzowa kanału szyjki ma tę samą budowę, co śluzówka trzonu macicy, różni się jednak od niej niektórymi szczegółami histologicznymi oraz tym, że jest cieńsza i bardziej wytrzymała. W okresie spoczynku błona śluzowa kanału szyjki ma grubość 1 mm w obrębie cieśni; maleje ona w obrębie kanału szyjki do 0,5 mm, wobec wynoszącej 1,5?2 mm [...]

Z rozpoczęciem menopauzy nabłonek pochwowy przechodzi zmiany wsteczne i staje się zanikowy (atroficzny). Mogą jednak powstawać różne obrazy histologiczne, zależne od stymulacji estrogennej pochodzenia płcio­wego lub pozapłciowego. Zanik nabłonka pochwowego jest częścią ogólnego procesu zanikania (atrofii) narządów płciowych kobiety po 50 roku życia. Obok atrofii ma­cicy i jajnika, srom i pochwa ulegają zanikowi i tracą [...]

Zapłodnienie i zagnieżdżenie jaja wpływają na przemianę błony śluzo­wej płaskokomórkowej: zwykle występująca regresja przedmiesiączkowa nie zjawia się lub jest mniej wyrażona. Następnie, równolegle z opóźnianiem się miesiączkowania, zjawia się wzrost warstw podstawowych. Warstwa pośrednia staje się również grubsza, z powodu zwiększenia liczby składników komórkowych oraz ze wzglę­du na powiększenie objętości komórkowych. Warstwa powierzchowna natomiast cieńczeje, [...]

W okresie cyklu miesiączkowego można rozróżnić 2 fazy, w obrębie nabłonka płaskokomórkowego. Pierwsza faza rozpoczyna się w momen­cie zjawienia się miesiączkowania i trwa w przybliżeniu do 15 dnia ? charakteryzuje się rozrostem nabłonka; jest to faza wzrostowa lub estrogenna. Druga faza rozpoczyna się od momentu owulacji i trwa do początku miesiączkowania; w czasie jej trwania [...]

U dziewczynki urodzonej o czasie rozwój nabłonka pochwowego jest od początku godny uwagi. Można rozróżnić co najmniej 3 warstwy nabłonka (podstawowa, pośred­nia i powierzchowna). Grubość jego waha się między 500 a 1000 mikronów. Największą część zajmuje warstwa pośrednia, złożona z około 25 rzędów komórek, na których znajduje się 4?6 rzędów warstwy powierzchownej. W obrębie warstwy [...]