Klasyczna metoda, polegająca na całkowitym usunięciu macicy z po­zostawieniem przydatków, prowadzi do zaburzeń neuroendokrynologicznych oraz do zniesienia czynności rozrodczych. Amputacja szyjki macicy drogą pochwową (Panknon) lub szyjkowo-cieśniowa ? drogą brzuszną (prof. Popescu), chociaż ogranicza proces rozrodczy, pozwala jednak za­chować czynności neuroendokrynologiczne.

Sheldon (1963) poleca następujące postępowanie lecznicze: ręczne usu­nięcie ciąży, następnie wyłyżeczkowanie szyjki, a w przypadku powodze­nia zabiegu ? dokładna tamponada. Podobne postępowanie zachowawcze zastosowano w ostatnich latach: Matracaru w 13 na 64 opisane przypadki. Następujący autorzy postępują wg tego schematu: Cummin ? 1955, Stud- diford, Nugumarow i Jusufowa.

Leczenie

W Rumunii, dzięki badaniom nad najbardziej oszczędnym postępowa­niem w ciąży szyjkowej, zostały opracowane i opisane metody chirurgicz­ne przez Aburela, Sirbu, Filipescu, Popescu oraz Matracaru.

W przypadku dużego krwotoku można przystąpić od razu do podwią­zania naczyń bądź do wycięcia odcinków krwawiących lub rozdartych, z następowym zeszyciem hemostatycznym.

W trudnych przypadkach wykonuje się usunięcie macicy drogą poch­wową lub brzuszną.

Herbut (1953) zaleca usunięcie szyjki, lecz tylko w ciążach szyjkowych, które nie przekroczyły 4?6 tygodni.

Prof. Aburel, po laparotomii sposobem Pfannenstiela i po szerokim od­sunięciu pęcherza moczowego z szyjki, jak w operacji Wertheima, nacina w linii środkowej odcinek szyjkowo-cieśniowy, otwiera szeroko szyjkę, po czym usuwa ciążę i wyłyżeczkowuje resztki jaja płodowego; z kolei zakłada szwy hemostatyczne w kształcie litery U na krwawiące miejsca ściany wewnątrzszyjkowej, sprawdza łyżeczką także jamę macicy, a na­stępnie zszywa nacięcie szyjkowo-cieśniowe i pokrywa je otrzewną. Sta­tyka macicy zostaje przywrócona przez ponowne wszycie w okolicę rogów macicy więzadeł okrągłych, które na początku zabiegu operacyjnego zo­stały odcięte, w celu uzyskania lepszego dostępu.

Prof. Popescu, po odizolowaniu jamy Douglasa i otwarciu zagłębienia maciczno-pęcherzowego, przecina więzadło okrągłe tej strony, do której zamierza dotrzeć (przecięcie więzadła okrągłego nie jest obowiązkowe), otwiera przymacicze, podwiązuje podwójnym szwem tętnicę maciczną przy brzegu dolnym i górnym cieśni, odcina poprzecznie trzon od cieśni, z podwiązaniem tętnicy macicznej po stronie przeciwnej. Za pomocą ły­żeczki sprawdza jamę macicy, oddziela odcinek cieśniowy od części nad- pochwowej szyjki w przymaciczu, następnie szwami w kształcie U zszywa kikut szyjki z macicą, nakładając dodatkowe, pojedyncze szwy katgutowe. Po peritonizacji zostawia dren gumowy w jamie Douglasa. Zabieg ten jest wskazany w przypadkach ciąży szyjkowo-cieśniowej.

W przypadkach ciąży wewnątrzszyjkowej, we właściwym tego słowa znaczeniu, można usunąć szyjkę w całości, a następnie przyszyć trzon macicy do pochwy (Aburel).

Technika operacyjna stosowana przez Matracaru jest wskazana w ciąży szyjkowej I trymestru, szczególnie u wieloródek, w tych przypadkach, gdy stan ogólny chorej jest zadowalający, a krwawienie nie zagraża życiu; operacja odnosi się specjalnie do przypadków ciąży szyjkowej obumarłej, kiedy unaczynienie zmniejsza się, wskutek czego spada ryzyko krwotoku śródoperacyjnego.

Autor wykonuje rozcięcie szyjki drogą pochwową, a w niektórych przy­padkach rozcięcie szyjkowo-cieśniowe, a potem wyłyżeczkowanie; z kolei zaopatruje wszystkie miejsca krwawiące na powierzchni wewnątrzszyjko­wej, pod kontrolą wzroku, za pomocą szwów katgutowych. Zabieg wyko­nuje w znieczuleniu miejscowym dookołoszyjkowym oraz do przymacicz; w końcu zeszywa linię rozcięcia. W celu uchwycenia warg szyjki oraz dla
hemostazy do czasu założenia szwów katgutowych można użyć z powo­dzeniem długich szczypczyków o zakończeniu pierścieniowatym, propa­gowanych przez prof. Dobrovicia. Szwy hemostatyczne zakłada się w kształcie litery X lub szeroko, ponad i poniżej miejsc krwawiących.

Do kanału szyjki, po zeszyciu jej nacięcia, zakłada się tampon nasiąk­nięty manetolem i adrenaliną. Chora jest następnie bacznie obserwowana.

Na zakończenie należy podkreślić, że ciążę szyjkową, choć występuje rzadko, należy dokładnie poznać zarówno z punktu widzenia wczesnego rozpoznawania, jak i sposobów natychmiastowego wkroczenia, ponieważ i obecnie rokowanie w tych przypadkach jest bardzo poważne z powodu dużego odsetka zgonów.