Stopniowemu powiększaniu się objętości macicy w czasie ciąży, które prowadzi do zwiększenia się objętości jamy macicznej z 3 do 6 cm³, towa­rzyszą zmiany w obrębie szyjki macicy.

Podczas ciąży powiększa się przede wszystkim cieśń macicy, łącząca trzon z szyjką. Długość cieśni macicy nieciężarnej u kobiety dorosłej wy­nosi około 1 cm, w końcu II miesiąca ciąży ? 3 cm i dochodzi do długości 8 cm w końcu ciąży. Wydłużenie cieśni łączy się ze ścieńczeniem jej ścian, które w końcu ciąży mają grubość zaledwie 4?5 mm. Rozrost i przerost mięśniówki w czasie ciąży jest znacznie mniejszy w obrębie cieśni niż w trzonie macicy. Ściany cieśni składają się z rzadko przebiegających pęczków włókien mięśniowych o przebiegu podłużnym, skośnym i po­przecznym, które złożone są z włókien drobnych, ubogich w sarkoplazmę. W obrębie cieśni przeważa tkanka łączna, zawierająca dużo włókien ela­stycznych. Taka budowa tłumaczy fakt, że podczas porodu cieśń zachowu­je się identycznie jak szyjka, będąc prawie bierna, podczas gdy górny odcinek macicy powoduje wypychanie płodu.

W szyjce macicy zachodzą podczas ciąży mniejsze zmiany niż w trzonie; łatwo ulegając przerostowi, równocześnie przechodzi ona proces rozmiękania. Kształt stożkowaty zmienia się we wrzecionowaty, poprzez tworze­nie się i zbieranie śluzu zamykającego kanał szyjki.

Rozmiękanie szyjki rozpoczyna się w pierwszych tygodniach ciąży, w obrębie ujścia zewnętrznego, następnie posuwa się ono stopniowo wokół ujścia i od dołu szyjki ku jej szczytowi. U pierwiastek proces ten przebiega znacznie wolniej.

Włókna mięśniowe gładkie szyjki przerastają do III miesiąca ciąży. W tym czasie włókna łączne i elastyczne wydłużają się i grubieją, a ich pofałdowanie jest gęstsze. Budowa tkanki łącznej szyjki staje się luźniej­sza, dzięki przesiękowi surowiczemu do niej. Te zmiany ułatwiają roz­szerzanie szyjki w czasie ciąży.