W zależności od stopnia rozrostu, rogowacenia, atypii i unaczynienia obrazy kolposkopowe są różne.

Leukoplakia (?L”) przedstawia się w postaci plamek koloru białoperłowego, zwykle na tle poprzednio istniejącej strefy przemian (Hinselmann).

W leukoplakii zwykłej powierzchnia jest gładka, nieco uniesiona, o wy­raźnym obrysie, przy czym nie widać poprzez nią naczyń.

Próba z 3% kwasem octowym pozwala na uwidocznienie szczegółów; du­że znaczenie ma próba Lahma-Schillera, za pomocą której można dobrze uwidocznić leukoplakię, ponieważ nie zabarwia jej, w przeciwieństwie do zabarwionych na brązowo tkanek dookoła.

Leukoplakia atypowa ma wygląd grudek śniegu, a gdy łączy się z inny­mi postaciami nabłonka atypowego (strefa podłoże), jak poletkowanie, pod­łoże leukoplakii, strefa jod-negatywna dobrze ograniczona, podejrzenie kierujemy w kierunku procesu złośliwego, w związku z czym konieczne jest badanie bioptyczne.

Wielkość leukoplakii waha się od postaci niewidocznych gołym okiem (stwierdzonych w kolposkopie) aż do dużych plam.

Kształt może być okrągły, jajowaty, wieloboczny itd.

Rogowacenie białe należy badać uważnie, ponieważ warstwa keratyno- wa, z której składa się, może być z łatwością usunięta za pomocą badania, dotknięcia łyżkami, energicznego wytarcia tamponami waty, stosunku płciowego, przy czym pozostaje baza leukoplakii, która może odnowić się w nowe rogowacenie białe. Nie ma ścisłego związku między leukoplakią i odnośnym nabłonkiem. I tak np. delikatna, zwykła leukoplakia, może powstać na nabłonku kategorii III, podczas gdy leukoplakia gruba, zbita może powstać na nabłonku względnie nieszkodliwym kategorii I (Ganse).

Im bardziej jednak niezróżnicowane i atypowe są komórki, które two­rzą warstwę keratynową, tym bardziej zbita i gruba jest leukoplakia. Jest ciągle ważne stwierdzenie, że leukoplakia nie jest chorobą, lecz tylko objawem, polegającym na istnieniu białych plam na powierzchni ze­wnętrznej szyjki, oraz że nie jest określeniem anatomopatologicznym, lecz tylko klinicznym.

Schiller zaproponował zamianę określenia ?leukoplakia” na leukokeratoza lub leukoparakeratoza (procesy morfopatologiczne, leżące u podstawy tych zmian).

Topograficznie zapisuje się liniami skośnymi z góry w dół i od strony prawej w lewo, co daje zarys liniowy ciągły.