Nadżerka prawdziwa jest ubytkiem, charakteryzującym się brakiem jakiegokolwiek nabłonkowego pokrycia podłoża. Wskutek tego powstaje różnica poziomów (obniżenie poziomu) w stosunku do otaczających tkanek, gdzie nabłonek pokrywający istnieje. Obniżenie poziomu jest widoczne w badaniu kolposkowym, gdy brzegi nadżerki prawdziwej są proste, jak w nadżerce prawdziwej pochodzenia urazowego lub rakowego.

W przypadkach gdy nabłonek leżący na brzegu nadżerki prawdziwej ulega stopniowemu ścieńczeniu w kierunku powierzchni obnażonej, na­wet przy zastosowaniu kolposkopu nie można z pewnością postawić roz­poznania nadżerki prawdziwej, jak w nadżerce o charakterze zapalnym, której brzegi są ścieńczone. Dla uściślenia rozpoznania należy posłużyć się niektórymi próbami, a szczególnie próbą 5% azotanem srebra.

Obszar pozbawiony nabłonka ma pod kolposkopem dno brudnoczerwone, łatwo krwawiące przy dotyku (tkanka ziarninowa bogata w naczynia). W nadżerce prawdziwej, rakowatej, dno jest żółtawe, nieregularne, ze zło­gami tkanki martwiczej, a wokół leżący nabłonek jest atypowy.

Próba z 3% kwasem octowym (Hinselmanna) uwypukla ten obraz, po­przez spowodowanie obrzęku tkankowego „oraz przez strącanie wydzielin, które są w ten sposób łatwiejsze do usunięcia. Rozpoznania za pomocą tej próby dokonujemy raczej przez eliminację obrazów kolposkopowych, któ­re mogą być uwidocznione za pomocą 3% kwasu octowego.

Jeżeli na czerwonej powierzchni, leżącej dookoła ujścia, nie stwierdza się obrazu ektopii lub zony przemiany, trzeba myśleć o nadżerce prawdzi­wej. Test Lahma-Schillera nie zmienia nadżerki prawdziwej ani ektopii.

Mestwerdt, w celu odróżnienia nadżerki łagodnej od złośliwej, poleca próbę Chrobaka: końcem sondy metalowej naciska się powierzchnię nad­żerki ? w razie nadżerki łagodnej sonda ślizga się po powierzchni, pod­czas gdy w przypadku nadżerki złośliwej zagłębia się w kruche tkanki.

Próba z 5% azotanem srebra pomaga w ustaleniu rozpoznania nadżerki prawdziwej. Azotan srebra, jak wiadomo, impregnuje pozbawione na­błonka podścielisko, dając kolor białożółtawy, co pozwala odróżnić tę zmia­nę od dookoła leżących zdrowych tkanek, nie zmieniających koloru. To zjawisko jest patognomoniczne dla nadżerki prawdziwej.