Nadżerka prawdziwa jest ubytkiem, charakteryzującym się brakiem jakiegokolwiek nabłonkowego pokrycia podłoża. Wskutek tego powstaje różnica poziomów (obniżenie poziomu) w stosunku do otaczających tkanek, gdzie nabłonek pokrywający istnieje. Obniżenie poziomu jest widoczne w badaniu kolposkowym, gdy brzegi nadżerki prawdziwej są proste, jak w nadżerce prawdziwej pochodzenia urazowego lub rakowego.
W przypadkach gdy nabłonek leżący na brzegu nadżerki prawdziwej ulega stopniowemu ścieńczeniu w kierunku powierzchni obnażonej, nawet przy zastosowaniu kolposkopu nie można z pewnością postawić rozpoznania nadżerki prawdziwej, jak w nadżerce o charakterze zapalnym, której brzegi są ścieńczone. Dla uściślenia rozpoznania należy posłużyć się niektórymi próbami, a szczególnie próbą 5% azotanem srebra.
Obszar pozbawiony nabłonka ma pod kolposkopem dno brudnoczerwone, łatwo krwawiące przy dotyku (tkanka ziarninowa bogata w naczynia). W nadżerce prawdziwej, rakowatej, dno jest żółtawe, nieregularne, ze złogami tkanki martwiczej, a wokół leżący nabłonek jest atypowy.
Próba z 3% kwasem octowym (Hinselmanna) uwypukla ten obraz, poprzez spowodowanie obrzęku tkankowego „oraz przez strącanie wydzielin, które są w ten sposób łatwiejsze do usunięcia. Rozpoznania za pomocą tej próby dokonujemy raczej przez eliminację obrazów kolposkopowych, które mogą być uwidocznione za pomocą 3% kwasu octowego.
Jeżeli na czerwonej powierzchni, leżącej dookoła ujścia, nie stwierdza się obrazu ektopii lub zony przemiany, trzeba myśleć o nadżerce prawdziwej. Test Lahma-Schillera nie zmienia nadżerki prawdziwej ani ektopii.
Mestwerdt, w celu odróżnienia nadżerki łagodnej od złośliwej, poleca próbę Chrobaka: końcem sondy metalowej naciska się powierzchnię nadżerki ? w razie nadżerki łagodnej sonda ślizga się po powierzchni, podczas gdy w przypadku nadżerki złośliwej zagłębia się w kruche tkanki.
Próba z 5% azotanem srebra pomaga w ustaleniu rozpoznania nadżerki prawdziwej. Azotan srebra, jak wiadomo, impregnuje pozbawione nabłonka podścielisko, dając kolor białożółtawy, co pozwala odróżnić tę zmianę od dookoła leżących zdrowych tkanek, nie zmieniających koloru. To zjawisko jest patognomoniczne dla nadżerki prawdziwej.