Pod wpływem zmian zachodzących w wydzielaniu hormonów oraz w płynach ustrojowych w przebiegu ciąży, które obejmują cały ustrój ciężarnej, a szczególnie obszar płciowy, szyjka macicy zmienia wygląd, tak że rozpoznanie kliniczne pomiędzy zmianą łagodną a rozpoczynającym się procesem złośliwym staje się trudne do ustalenia.
Bogate unaczynienie szyjki macicy ciężarnej przyczynia się do wzrostu śluzówki i jej kruchości, co powoduje łatwe występowanie krwawienia. Błona śluzowa jest przekrwiona, zasiniona, co niekiedy nadaje szyjce obraz jak gdyby nakrapianej na fioletowo: ?nakrapiana szyjka ciążowa” (Dan Alessandrescu, 1962).
Obrazy kolposkopowe ulegają zmianie w sensie zaakcentowania elementów składowych: ektopia ma zazwyczaj obraz atypii, o budowie mikropolipowatej, kłykcinowatej, co przy pierwszym wejrzeniu sprawia wrażenie nowotworu. Strefa przemian ma intensywny odczyn naczyniowy, z uwypuklającymi się torbielami Nabotha.
Leukoplakia, podłoże leukoplakii, poletkowanie występują w różnym
stopniu, lecz ich rokowanie co do tych zmian należy odłożyć na okres poporodowy, ponieważ niektóre z nich samoistnie znikają.
W przebiegu ciąży spotyka się często powierzchowną przemianę doczesnową błony śluzowej; uwypuklanie się doczesnej może dać obraz wewnątrzszyjkowy polipowatości, której często towarzyszą krwawienia.
Nowotwór szyjki ma podczas ciąży charakter rozrostowy, wyraźnie zaznaczony od samego początku, dzięki wzmożonemu atypowemu una- czynieniu adaptacyjnemu oraz przeładowaniu hormonalnemu ustroju.
Rozpoznanie nowotworu podczas ciąży należy stawiać szczególnie ostrożnie, ponieważ zmiany złośliwe mogą być pomieszane ze zmianami łagodnymi, zaostrzonymi w przebiegu ciąży.
Obrazy raka śródnabłonkowego (rak przedinwazyjny, stopień 0, in situ) spotykane w ciąży należy interpretować bardzo ostrożnie, obrazy fałszywe znikają bowiem samoistnie w pierwszych 2?4 miesiącach po porodzie. To nakazuje bardzo dokładną kontrolę okresową, przy wykonaniu zarówno w ciąży, jak i w okresie połogu, badań dodatkowych, w postaci kolposkopii, cytodiagnostyki, badania histopatologicznego.