W przypadkach stanów zapalnych szyjki pochwy i sromu stwierdza się gdym okiem obecność zaczerwienionej strefy, pokrytej wydzieliną.
Wyciek żółtozielonkawy, ewentualnie obecność kłykcin w okolicy sromu i pochwy na tle rozlanego zapalenia pochwy, przemawia za jej rzeżączkowym zapaleniem.
Wyciek białopopielaty, pieniący się, o zapachu pleśni, na tle ogniskowego zapalenia pochwy, przemawia za zapaleniem rzęsistkowym.
Wydzielina serowata, na intensywnie zapalnym tle pochwy, przemawia za zakażeniem grzybami (Candida albicans).
W kolposkopii zwykłej obraz jest dość zamazany: na żółtawym tle widać czerwone punkciki. W kolposkopii poszerzonej, po zastosowaniu próby z kwasem octowym, szczególnie w rzęsistkowym zapaleniu pochwy, zjawiają się punkciki czerwonożółtawe, otoczone strefą naczyniową, w postaci promienistej korony z przerwami (zapalenie ogniskowe ? zapalenie punkcikowate).
W przypadku ogniskowego zapalenia pochwy pochodzenia rzęsistkowego, gdy ogniska są bardziej zaznaczone i lekkożółtawe, rozpoznania różnicowego z pęcherzykami Nabotha dokonuje się w następujący sposób: w przypadku pęcherzyków Nabotha naczynia przebiegają po ich wypukłej powierzchni, podczas gdy w przypadku ogniskowego zapalenia pochwy naczynia są ułożone w postaci korony, natomiast brak ich na powierzchni.
Próba z płynem Lugola ukazuje punkciki odbarwione lub słabo barwiące się, na brunatnym tle.
Rozlane zapalenie pochwy wymaga niekiedy różnicowania w stosunku do delikatnej leukoplakii (palikowate unaczjmienie rozlane). Próba z płynem Lugola ułatwia rozpoznanie, ponieważ w przypadkach leukoplakii badana strefa jest jod-negatywna, o wyraźnym obrysie, podczas gdy w rozlanym zapaleniu pochwy wyłącznie wierzchołki brodawek są jod-negatywne bądź też barwią się nierównomiernie dodatnio.
Próba z azotanem srebra jest ujemna.