Najbardziej właściwe leczenie choroby nowotworowej wymaga przede wszystkim ustalenia okresu jej rozwoju, postaci klinicznej, ogólnego stanu chorej, ewentualnego współistnienia innych chorób. O ile w okresie po­czątkowym można zastosować typ leczenia, to w większości bardziej za­awansowanych, a niekiedy nawet początkowych przypadków należy sto­sować leczenie mieszane, hormonalno-chemiczne, z zastosowaniem napro­mieniania i operacji. Leczenie mieszane polega na uściśleniu optymalnego postępowania dla danego stopnia raka. Trzeba wziąć pod uwagę ewolu­cję nowotworu, jego sposób szerzenia się w ustroju, drogą naczyniową lub przez naciekanie, ponieważ przy naciekaniu rak jest mniej wrażliwy na leczenie chemiczne i napromieniania. Należy też brać pod uwagę znacze­nie prognostyczne rozległości inwazji topograficznej w stosowaniu nowo­czesnych sposobów leczenia.

W arsenale nowoczesnych środków, poza postępowaniem chirurgicznym i naświetlaniem, stosuje się miejscowe wewnątrzaortalne podawanie środ­ków chemicznych oraz operacje gruczołów wewnętrznego wydzielania, co umożliwia przeżycie w zaawansowanych stopniach raka. Sprecyzowanie konkretnych elementów leczniczych, zgodnie ze stopniami choroby, oraz wybór odpowiedniego, optymalnego na danym etapie środka terapeutycz­nego jest bardzo ważne dla prawidłowego ustalania leczenia (Costachel i Bunescu).

Podczas ustalania wskazań leczniczych w raku szyjki macicy należy uwzględnić następujące okoliczności (Chiricuta, Dragon, Trestioreanu):

Leczenie napromienianiem i zabiegiem operacyjnym można przeprowa­dzać etapami, bez niebezpieczeństwa spowodowania przerzutu; rozwój choroby jest bowiem stosunkowo powolny, miejscowy, a przerzuty zda­rzają się rzadko. Zabiegiem operacyjnym należy objąć tkankę wokół no­wotworu, do której zwykle się szerzy.

Trzeba mieć na uwadze jedność układu chłonnego szyjki macicy z gór­ną trzecią częścią miednicy, skąd naczynia chłonne kierują się do tych samych grup węzłów chłonnych; węzły miednicy, zgrupowane w 3 sta­cjach, zostają zwykle zajęte stopniowo. Na początku inwazja dotyczy wę­złów biodrowych zewnętrznych i tętniczych podbrzusznych (węzeł tęt­nicy macicznej ? Championiere; węzły dołu zasłonowego ? Leveuf-Goddard; węzeł w rozwidleniu naczyń biodrowych ? Cuneo-Marcille). Ten pierwszy kompleks węzłów należy usunąć w czasie operacji.

Biorąc pod uwagę fakt, że naciekanie nowotworowe węzłów odbywa się zwykle przed tkanką łączną i że są one promienioodporne, usunięcie tych gruczołów powinno odbywać się w sposób systematyczny, razem z tkanką łączną otaczającą.