Podstawowa zasada leczenia chirurgicznego raka szyjki macicy polega na szerokim usunięciu macicy z przydatkami, górnej części pochwy oraz tkanki łącznej otaczającej macicę, wraz z węzłami chłonnymi.

Z punktu widzenia historycznego istniały 2 koncepcje lecznicze.

Pierwsza z nich była wysunięta przez Toma Ionescu, który już na Mię­dzynarodowym Kongresie w Rzymie (1902) ogłosił konieczność doszczęt­nego chirurgicznego zabiegu, z włączeniem usunięcia trzech stacji węzłów biodrowych zewnętrznych, zasłonowych i podbrzusznych, węzłów głów­nych, naczyń biodrowych, około odbytniczych i okolicy Promontorium oraz węzłów leżących wzdłuż aorty i żył próżnych dolnych. Chociaż operacja, propagowana przez Ionescu, odpowiada zasadom chirurgii, to jednak wskutek swojej rozległości jest niefizjologiczna; usunięcie całej tkanki łącznej miednicy oraz nerwów prowadzących do pęcherza moczowego po­woduje ciężkie zaburzenia w oddawaniu moczu, a rozległe obnażanie moczowodów prowadzi do powstania przetok, zwężeń moczowodów itd.

Druga koncepcja, Wertheima, polega na mniej rozległej operacji narzą­dowej, przy czym węzły zostają usunięte, jeśli stwierdza się ich naciecze- nie. Jest to także pojęcie błędne, ponieważ węzły mogą być zajęte bez wykazywania zmian klinicznych.

Rozszerzona operacja usunięcia węzłów chłonnych macicy i części pochwy wykonywana w Instytucie Onkologicznym w Bukareszcie (Prof. Costachel, Petrosanu, Chiricuta, Trestioreanu, Mudric, Suciu) jest lepsza z punktu widzenia technicznego od operacji Ionescu, przy czym zostają usunięte miejscowe węzły chłonne, zgodnie z koncepcją Wertheima.

Operacja polega na otwarciu jamy brzusznej w linii środkowej pod pępkiem (w razie potrzeby cięcie może być przedłużone ku górze), w znie­czuleniu ogólnym lędźwiowym, z miejscowym wstrzyknięciem nowokainy dla osiągnięcia blokady trzew, śródoperacyjnej ocenie rozległości zmian nowotworowych, zbadaniu węzłów chłonnych trzech stacji oraz na usu­nięciu węzłów dołu zasłonowego dla ich zbadania. Kontrola moczowodów i jajników oraz ewentualnych przerzutów na odległość (wątroba, płu­ca itd.).