W czasie stawiania rozpoznania niewydolności szyjkowo-cieśniowej należy rozpoczynać od wywiadu. W przeszłości stwierdza się trudne porody, zakończone zabiegami położniczymi, jak użycie kleszczy, zastosowanie kranioklastu, wymóżdżenia, rozkawalanie płodu, obrót wewnętrzny, ekstrakcja płodu i poronienia operacyjne z trudnym rozszerzeniem szyjki.
Klinicznie, w przypadkach, w których poronienia zależą od niewydolności szyjki, rozpoczynają się w II trymestrze ciąży, od pęknięcia błon płodowych; następnie, w krótkim odstępie czasu, płód zostaje wydalony bez zaznaczonych skurczów porodowych.
Od początku ciąży szyjka jest drożna dla opuszki palca, przy czym później można zbadać napięte błony płodowe oraz stwierdzić szczelinowate pęknięcia lub retrakcję przedniej wargi szyjki.
Poza ciążą szyjka jest bliznowata, z licznymi pęknięciami i szczelinami, szczególnie w obrębie sklepień bocznych; często można wejść palcem do kanału szyjki.
W warunkach prawidłowych można wejść do szyjki tylko hegarem nr 3 lub 4, w przypadkach natomiast niewydolności szyjki ? hegar nr 8, a niekiedy i większe przechodzą bez trudu.
Niektórzy autorzy (Bergman, Svennemude, 1958) za kryterium niewydolności szyjki uważają siłę pociągania, potrzebną do wydobycia z macicy gumowego balonu napełnionego roztworem jałowym soli fizjologicznej. Balonik ten jest połączony ze sprężyną^wagi. Do wydobycia jego poprzez prawidłową szyjkę jest potrzebny ciężar 1000 g; w przypadkach jej niewydolności ciężarek może być mniejszy od 600 g.
Rubcvitz używa balonika, wypełnionego substancją kontrastową; śledzeniem radiologicznie w czasie przejścia przez szyjkę można potwierdzić istnienie jej niewydolności.
Hervet (i wsp.) dołącza do próby z balonikiem badanie radiometryczne, które pozwala stwierdzić uszkodzenia mało widoczne; określa równocześnie wielkość i napięcie macicy.
HSG, w przypadkach szyjki prawidłowej, wykazuje kanał szyjkowy nitkowaty, długości 2 cm, dający się z trudem rozszerzyć pod ciśnieniem. W przypadku niewydolności szyjki stwierdza się natomiast przedłużenie jamy macicy w głąb kanału szyjki, który zamiast kształtu nitkowatego wykazuje obraz poszerzony, niekiedy do 1 cm.