W czasie stawiania rozpoznania niewydolności szyjkowo-cieśniowej na­leży rozpoczynać od wywiadu. W przeszłości stwierdza się trudne porody, zakończone zabiegami położniczymi, jak użycie kleszczy, zastosowanie kranioklastu, wymóżdżenia, rozkawalanie płodu, obrót wewnętrzny, ek­strakcja płodu i poronienia operacyjne z trudnym rozszerzeniem szyjki.

Klinicznie, w przypadkach, w których poronienia zależą od niewydolno­ści szyjki, rozpoczynają się w II trymestrze ciąży, od pęknięcia błon pło­dowych; następnie, w krótkim odstępie czasu, płód zostaje wydalony bez zaznaczonych skurczów porodowych.

Od początku ciąży szyjka jest drożna dla opuszki palca, przy czym póź­niej można zbadać napięte błony płodowe oraz stwierdzić szczelinowate pęknięcia lub retrakcję przedniej wargi szyjki.

Poza ciążą szyjka jest bliznowata, z licznymi pęknięciami i szczelinami, szczególnie w obrębie sklepień bocznych; często można wejść palcem do kanału szyjki.

W warunkach prawidłowych można wejść do szyjki tylko hegarem nr 3 lub 4, w przypadkach natomiast niewydolności szyjki ? hegar nr 8, a niekiedy i większe przechodzą bez trudu.

Niektórzy autorzy (Bergman, Svennemude, 1958) za kryterium niewy­dolności szyjki uważają siłę pociągania, potrzebną do wydobycia z ma­cicy gumowego balonu napełnionego roztworem jałowym soli fizjologicz­nej. Balonik ten jest połączony ze sprężyną^wagi. Do wydobycia jego po­przez prawidłową szyjkę jest potrzebny ciężar 1000 g; w przypadkach jej niewydolności ciężarek może być mniejszy od 600 g.

Rubcvitz używa balonika, wypełnionego substancją kontrastową; śle­dzeniem radiologicznie w czasie przejścia przez szyjkę można potwierdzić istnienie jej niewydolności.

Hervet (i wsp.) dołącza do próby z balonikiem badanie radiometryczne, które pozwala stwierdzić uszkodzenia mało widoczne; określa równocze­śnie wielkość i napięcie macicy.

HSG, w przypadkach szyjki prawidłowej, wykazuje kanał szyjkowy nitkowaty, długości 2 cm, dający się z trudem rozszerzyć pod ciśnieniem. W przypadku niewydolności szyjki stwierdza się natomiast przedłużenie jamy macicy w głąb kanału szyjki, który zamiast kształtu nitkowatego wykazuje obraz poszerzony, niekiedy do 1 cm.